Thursday, June 20, 2013

Diabetes ug hypertension, nag-unang hinungdan sa sakit sa bato

TAGBILARAN CITY, Bohol, June 20 (PIA)--Ang Diabetes ug hypertension ang nagpabiling duha sa nag-unang hinungdan sa sakit sa bato sa Pilipinas. 

Kini matud pa ni Dr. Susan Jorge, nephro consultant sa National Kidney and Transplant Institute (NKTI). 

Matud pa ni Jorge, diabetes ang nag-una ug gisundan sa hypertension, samtang ikatulo ang chronic glumeronephritis ang hinungdan sa sakit sa bato.

“Both diabetes and hypertension are lifestyle diseases and silent killers which can cause significant damage to the kidneys if left uncontrolled,” matud pa ni Jorge atol sa Kapihan sa PIA nga gipahigayon kagahapon sa JJ’s Seafood Restaurant sa syudad sa Tagbilaran.

Gi-konsiderar nga high-risk kadtong mga hypertensive o adunay taas nga blood sugar levels nga taas ang purohan nga mahulog sa diabetes. 

Gi-aghat usab ni Jorge kadtong mga adunay family history sa hypertension ug diabetes nga magpakonsulta nang daan aron malikayan kining maong sakit. 

“Dialysis is very costly and one needs it twice to thrice a week,” matud pa usab ni Dr. Reynaldo Lesaca Jr., nga usa ka transplant psychiatrist. 

Ang NKTI team nia karon sa Bohol alang sa nagkalain-laing advocacy activities agig pagpakatap sa kasayuran kabahin sa renal care ug kidney disease prevention o ang Renal Disease Control Program (REDCOP) sa pakigtambayayong sa Department of Health-7 (DOH-7), Philippine Information Agency-7 (PIA-7) ug sa Kagamhanang Probinsyal sa Bohol agig pagsaulog sa buwan sa Hunyo isip National Kidney Month.

Kauban ni Jorge ug Lesaca ang ubang doktor sa NKTI nga sila Dr. Ariel Indo, Dr. Elmer Kent Lopez ug si Dr. Jose Benito Abraham nga usa ka Urologist ug Transplant Surgeon. 

Karong buntag, mohimo sa radio hopping ang mga doctor aron ipaabot ngadto sa mga Bol-anon ang mga lakang unsaon nga kalikayan ang pagkasakit sa bato ilabi na sa End Stage Renal Disease nga mopatighug na ngadto sa kidney transplant.

Usa ka Medical Outreach ang ipahigayon sa NKTI ug mga doctor sa sakit sa bato didto sa Gov. Celestino Gallares Memorial Hospital ning adlawa.

Karong ala-una hangtud alas 5 sa hapon, ipahigayon usab ang Lay Forum kabahin sa Kidney Disease Prevention sa Bohol Tropics Resort diin gibanabanang tambongan sa 300 ka mga magsasalmot nga naggikan sa nagkadaiyang sektor sa Bohol.

Ang NKTI team nanawagan sa mga local chief executives nga i-apil sa ilang priority programs ang REDCOP advocacy diin nagkasaka ang mga kaso sa kidney disorder base sa nagkadaghang dialysis centers sa nasud.

Ang Central Visayas apil na ang Bohol nasulod sa listahan sa top 10 regions sa tibuok nasud nga adunay daghang natalang kaso sa sakit sa bato.

Ang National Kidney Month ning tuiga nagdala sa tema nga “Malusog na Bato, Yan Ang Gusto Ko!.” (PIA-Bohol/ecb)

No comments: