DSWD may tabang pang-negosyo,

Panarbaho sa kabus nga banay

Rey Anthony Chiu

TAGBILARAN CITY, Bohol. June 13, 2013 (PIA) – Gisugdan na sa Department of Social Welfare and Development sa pagpahiluna aron mahimong molungtad na ang mga lihok pag-lingkawas sa kawad-on sa mga banay nga napailawom sa Pantawid Pamilyang Pilipino Program (4Ps). 

Kini maoy gibutyag ni Aileen Lariba, information officer sa 4Ps, may mga lungsod na sa Bohol nga motapos sa pagdawat sa abag pinansyal sa 4Ps human sa lima ka tuig.

Kadtong mga benepisaryo niini nga mga lungsod, giabagan na sa DSWD karon aron makabarug sa ilang kaugalingon pinaagi sa duha pa interbensyaon, sa nagsingabot nga pagtak-op sa programa alang kanila sa 2015. 

Gibutyag usab ni Cherry Merin nga gitanyag sa DSWD ang malungtarong panginabuhi-an nagdto sa natumbok nga mga banay nga angay gayud nga tabangan pang makabarug. 

Mga tabang puhunan alang sa ginagmay nga negosyo (micro-enterprise) lakip na ang tabang teknikal kon unsaon pagpadagan sa negosyo ang gipanghaylo sa DSWD ngadto sa mga kabus nga nagpabiling anaa pa sa kakabus ug maglisud pa sa inadlaw nga pagkaon. 

Sa laing bahin, tabang alang sa pagpasulod sa kapanarbaho-an ang laing tanyag sa DSWD ngadto sa mga kabus, segun sa kapasidad nga mahimo sa sakop sa banay niini. 

Giangkon usab sa mga tinugyanan sa DSWD nga dili gayud igo ang tabang sa 4Ps alang sa pagpalingkawas sa kawad-on apan sinugdanan kini aron magamhan ang banay sa pagpaningkamot nga makapaeskwela sa ilang mga anak nga ika-abag na unya sa pagpangitag kapanginabuhi-an, matud ni Lariba. 

Hinuon, unahon sa DSWD sa pagtanyag sa tabang kadtong mga banay nga mas nanginahanglan, sama niadtong naa pa sa survival level sa kakabus.

============

Ani sa humay sa Bohol 

Naa na sa 237,836 MT

Rey Anthony Chiu

TAGBILARAN CITY, Bohol. June 13, 2013 (PIA) – Mikabat na sa kapin sa 237 mil ka metriko toneladas nga humay ang naani sa Bohol sa 2012, butyag ni Larry Pamugas niadtong Lunes, Hunyo 10, didto sa Acacia Garden sa Kapitolyo. 

Si Pamugas, Assistant Provincial Agriculturist midugang sa pagpakita nga kon itandi sa anis a mianging tuig, nalapsan na og 6,237 metriko toneladas sa anis a 2011. 

Sa 2011, ang Bohol mikab-ot sa kinatibuk-ang ani nga 231,569 metriko toneladad nga humay gikan sa iyang banika, sawod ug napatubigan nga mga basakan. 

Gibutyag usab sa batan-ong mag-uuma nga kini usab tungod kay sa tuig 2012, nakab-ot na usab sa mga umaha sa Bohol ang average nga 3.08 metriko toneladas sa matag ektarya nga humayan. 

Niini, napakita na ang .11 toneladas nga labaw nga ani human napatuman sa Buhatan sa Provincial Agriculturist ang mga saktong teknolohiya alang sa mas dako nga ani sa matag ektarya. 

Kini nagpasabut nga may nakuha pa nga 110 kilos nga ani, dugang sa kanhiay nga 2,970 ka kilos mga makuha sa matag ektarya. 

Gani gipasabut usab ni Pamugas nga kini nga pagsaka sa ani, bisan pa gani sa nasinati nga huwaw diin migasto ang kagamhanang nasudnon sa P2.5 milyones alang sa cloud seeding operations. 

Dito sa binuwan nga convocation program sa Kapitolyo, si Pamugas mipadayag usab nga sa P2.5 milyones nga nagasto sa Bureau of Soils and Water Management, nasapal na kini sa kapin sa P4 milyones nga anis a mga mag-uuma nga unta mapildi na ang ilang mga pananum. 

Namatikdan na usab sa OPA ang nagsaka nga average nga ani sa usa ka ektarya nga humayan sa Bohol sukad niadtong 2009. 

Niatdong tuiga, nakab-ot sa Bohol ang 2.52 metriko toneladas nga anis a matag ektarya. Misaka kini nagdto sa 2.55 sa pagka 2010.

Sa 2011, misaka pa gihapon ang anis a 2.97 ug ning milabay nga tuig, anaa na sa 3.08 metriko toneladas ang abot sa humayan, tumbok ni Pamugas.