Mga mahinungdanong kasayoran nga angay

ipasabot sa publiko kalabot sa TRAIN law

TAGBILARAN CITY, January 9 (PIA)--Adunay mga mahinungdanong kasayoran nga angay ipasabot sa publiko kalabot sa bag-ong tax reform package nga Tax Reform for Acceleration and Inclusion (TRAIN) law nga gipaabot nga makahatag og P130 bilyong pondo sa gobyerno.

May tulo ka aspeto ang reporma sa income tax nga mao ang dugang buhis (increased taxes), pagkunhod sa buhis (reduced taxes) ug bag-ong buhis (new taxes) diin ang pagpakunhod sa income tax ang pinakamahinongdanong parte sa tax reform law nga naa ubos sa reduced taxes.

Matud pa sa Bureau of Internal Revenue (BIR), 90% sa 7.5 milyong mga nagbayad og buhis nga Pilipino ang makapahimos niining bag-ong balaod diin tanang nagdawat og sweldo nga P250,000 matag tuig o kadtong mokita og dili molapas sa P22,000 matag buwan, exempted o dili na magbayad og buhis. 

Lahi kini sa Tax Code of 1997 o ang National Internal Revenue Code diin ang tanang mokita og P10,000 paubos matag tuig, buhisan og lima ka porsiyento sa ilang annual income.

Magbaton usab og kabag-ohan sa value-added tax (VAT) tungod sa TRAIN Law diin lakip na niini ang exemption sa VAT sa tanang mga tambal sa diabetes, high cholesterol ug hyper tension sugod sa tuig 2019.

Kini tungod kay gikunsiderar ang maong mga sakit nga mga nag-unang sakit nga taas og natala sa Department of Health (DOH) 

Dugang niini, kunhoran usab ang buhis sa estate tax ug donors tax.

Apan apil sa umentohan og buhis (increase tax) ang passive income, excise tax sa sigarilyo, produktong petrolyo, mineral products sama sa coal, automobile o mga sakyanan ug documentary stamp tax.

Apil usab sa bag-ong buhisan (new taxes) ang tanang tam-is nga ilimnon o sweetened beverages, non-essential services sama sa mga cosmetic surgery ug buhis sa mga modaug sa lottery sa Philippine Charity Sweepstakes Office (PCSO).

Sa softdrinks ug juice, P6.00 taman P12.00 matag litro ang idugang sa presyo, samtang mosaka usab sa lima ka porsiyento ang pagpa-retoke sa parte sa lawas ug may 20% usab nga buhis sa bisan kinsang modaug sa lotto nga molapas sa P10,000.

Apan sa wala pa naaprobahan ang TRAIN Law, pipila sa mga probisyon sa balaod ang gi-veto o gitangtang ni Presidente Rodrigo Duterte.

Apil na niini ang dugang buhis sa sigarilyo, exemption sa buwis sa pipila ka produktong petrolyo nga gigamit isip hulip sa natural gas, exemption sa percentage tax sa kinatibuk-ang kita o sales nga dili molapas sa P500,000.

Zero rating sa mga nabaligyang produkto o serbisyo ug pagpakunhod sa buhis sa mga empleyado sa mga regional ug operating headquarters, offshore banking units ug petroleum service contractor ug subcontractor.

Matud pa ni Duterte, gitangtang niya ang maong mga probisyon tungod kay nakita niya nga dili kini makatabang sa kaayohan sa mas kadaghanan. (ecb/PIA7-Bohol)