Ika-19 Ubi Festival

sa Bohol gibuksan

TAGBILARAN CITY, January 30 (PIA)--Gibuksan gahapon ang ika-19 nga Ubi Festival didto sa Bohol Agricultural Promotions Center (APC) Grounds sa Barangay Dao, ning syudad.

Nagdala sa tema nga: “Ubi, Dungog sa Bohol Padayong Amomahon ug Palamboon Sa Mga Mag-Uuma’ng Bol-anon,” gisalmotan kini sa 30 ka exhibitors gikan sa nagkalain-laing lokal nga kagamhanan sa Bohol, people's organization ug pribadong sektor.

Gipangunahan ni Gob. Edgar Chatto ug Korean Project for International Agriculture  (KOPIA) Director Woongoo Ha ang ribbon cutting rites nga nagbukas sa tulo ka adlaw nga festival nga matapos sa Huwebes, Enero 31.

Sa iyang mensahe sa pagbukas sa programa, si Chatto miingon nga ang pagtanom sa sagradong lagotmon nga ubi parte sa dakung plano pagtulod sa ekonomiya sa lalawigan sa Bohol ug kunhoran ang kakabos.

Matud pa nga ang development framework sa Bohol adunay agrikultura, turismo ug information technology isip haligi sa paglambo.

Sa iyang bahin, si Bohol Ubi Growers Association (BUGA) President Floriano Gamay mi-awhag usab sa mga kabataan nga mamahimong mag-uuma ug magtanom og ubi.

Samtang si Office of the Provincial Agriculturist OIC Dr. Larry Pamugas mibutyag nga ang ani sa ubi nisaka gikan 400,000 ka kilo ngadto na sa 600,000 ka kilo karong tuig.

Ang maong okasyon gitambungan usab nilang Executive Assistant Billy Tongco nga representante ni Cong. Rene Relampagos, Board Member Abel Damalerio nga representante ni Cong. Art Yap, Alvin Alcuzar nga representante ni Tagbilaran City Mayor John Geesnell Yap II ug ni Mutya ng Pilipinas Global Beauty Queen Pauline Amelinckx.

Ang Ubi Festival gisaulog sa mga Bo-anon matag tuig isip pag-ila sa mga tigtanom og ubi sa tibuok lalawigan sukad pa niadtong tuig 2000.

Ang gugma sa mga Bol-anon sa lagotmong ubi gipadayag pinaagi pagsambit niini sa awit sa probinsya diin ang lagotmong ubi lamang ang nahisgotan sa maong awit. (ecb/PIA7-Bohol)

 

Ang ika-19 Ubi Festival gibuksan niadtong Martes sa Bohol Agricultural Promotions Center (APC) Grounds sa Barangay Dao, syudad sa Tagbilaran. Nagdala sa tema nga “Ubi, Dungog sa Bohol Padayong Amomahon ug Palamboon Sa Mga Mag-Uuma’ng Bol-anon”, kining festival matapos sa Huwebes, Enero 31. (ecb/PIA7-Bohol)

Mga ginikanan, gi-awhag ni Duterte

nga pabakunahan ang ilang mga anak

MANILA, January 30 (PIA)--Taliwala sa kontrobersiya sa bakuna nga Dengvaxia, gi-awhag mismo ni Presidente Rodrigo Duterte ang mga ginikanan nga dili mahadlok ug pabakunahan ang ilang mga anak batok sa nagkalain-laing matang sa mga sakit.

Giseguro sa Presidente nga luwas nga magpabakuna taliwala sa kontrobersiyang dala sa Dengvaxia.

“‘Yung Dengvaxia, simula nang nagkaroon ng gulo dito, maraming mga pamilya dito sa Pilipinas na natakot dito sa vaccination at ayaw na,” pamahayag ni  Duterte atol sa groundbreaking ceremony sa bag-ong San Lorenzo Ruiz General Hospital sa syudad sa Malabon kagahapon.

Gitumbok sa Presidente nga kinahanglan ug importante gayud ilabi na sa mga puya nga mapabakunahan.

Gihulagway niini nga ang mga bakuna nga gi-aprubahan sa gobyerno alang sa programang pagpamakuna maayo alang sa kahimsog sa tawo gikan sa gagmay pa hangtod sa ilang pagdako.

Ang Dengvaxia usa  ka bakuna alang sa dengue nga nahimong kontrobersiyal sa nasud niadtong 2017 human ang French pharmaceutical giant nga Sanofi Pasteur mipahayag nga ang maong vaccine may peligrong dala sa mga tawo nga walay sakit nga dengue sa wala pa ang immunization.

Giingon usab niini nga dili usab garantiya ang Dengvaxia aron maluwas ang usa  ka tawo gikan sa sakit nga dengue.

Tungod niini, nahadlok na ang mga ginikanan nga pabakunahan ang ilang mga anak bisan na sa mga nasulayan nang bakuna nga luwas sama sa measles, polio ug tetanus.

Una nang gibutyag ni Department of Health (DOH) Kalihim Francisco Duque III nga nikunhod ngadto sa 40% ang gidaghanon sa mga gustong magpabakuna. (ecb/PIA7-Bohol)

Espesyal nga balaod alang

Sa nakasupak sa gun ban

TAGBILARAN CITY, Bohol, January 29, (PIA)—Sa panahon nga gipatuman ang election gun ban, labaw pa’ng dako ang tulubagon sa mga tawo nga masakpan nga naghupot og armas sanglit taralon ang nakasala sa pamaagi subay sa espesyal nga balaod sa eleksyon.

Kini subay sa espesyal nga balaod sa piniliay nga karon maoy gamiton batok sa mga masakpan nga magbitbit og armas, segun pa sa Commission on Elections (Comelec).

Kini usab karon ang mahimong dangatan sa usa ka kaswal nga empleyado sa munisipyo sa lungsod sa Alicia, kinsa gikataho nga minggamit sa armas nga mobuto sa panahon nga nagpadayon ang election gun ban.

Segun sa mga tinubdan, tungod sa panagbangi, nakapagawas si Danilo Curit sa .45 nga armas ug nagpabuto o maka lima ka higayon didto’s  ilang barangay.

Usa  ka search warrant ang nakuha sa kapolisan alang sa pagronda sa balay ni Curit, nga nahimutang sa Sitio Carangi, Barangay Poblacion niadtong Enero 26.

     

Kauban ang hiniusa nga bahan sa mga kapolisan sa Alicia pinangulohan ni Police Inspector George Sarabosing ug sa 701^st Regional Mobile Force Batallion ubos ni PCinspector Dennis Enargan, gironda ang panimalay ni Curit aron makuha ang armas nga napaunod sa search warrant No. 19-15 nga gipagawas ni Executive Judge Azucena Macalolot-Credo sa Regional Trial Court 101 sa Talibon.

Didto sa ilawom sa sawog sa balay ni Curit, nakuha ni PO2 Dennis Lambunao ang usa  ka calibre .45 Colt (government model) nga pistol nga may serial number 6708891, tulo ka magazine, napulo ug usa ka buhi nga bala, ug usa ka itumon nga sakoban nga panit.

Ang inbentaryo nga gihimo didto sa sulod mismo sa balay ni Curit gisaksihan nila ni Barangay Kagawad Restituto Asas ug Barangay Kagawad Conrado Tumanda sa Poblacion, Godelia C. Lumogdang Public Information Officer ug Antonieta Pelisan nga nagpaila nga BBDN correspondent.

Hinuon, sanglit naa sa search warrant ug wala maaktohi nga naghupot sa armas, kaso nga paglapas  sa R.A. 10591 o Illegal Possession of Firearm and Ammunitions ang gisang-at alang kang Curit.

Ang kaso ni Curit, nadugang na usab sa 324 na ka armas nga nakuha sa kapolisan ug mga tinugyanan sa mi-aging tuig gikan sa Enero ngadto sa Disyembre, 2018.

Sa imaging tuig, 151 ka tag-as og kalibre ug mugbo og kalibre nga armas ang na-embargo sa kapolisan ug mga tinugyanan gikan sa 226 nila ka nagkadaiyang operasyon paghipos sa mga layaw nga armas.

Niini, 105 ka mga tawo ang ilang nadakpan samtang mikabat sa 94 ka kaso ang napasaka batok sa mga nakasupak sa balaod.

Hinuon, may 164 usab ka armas ang gitugyan sa mga tag-iya niini ngadto sa kapolisan aron adto una temporaryo nga tipigan samtang nagpabag-o pa sa mga lisesnya ug mga papeles sa legal nga paghupot sa armas.

Niini usab, nanawagan  ang mga tinugyanan sa Kampo Dagohoy ngadto sa mga naghupot og armas nga paso na ang lisensya sa pagtahan una sa armas sa mga presinto sa kapolisan, sanglit nasayud ang mga kapolisan kon kinsa kini sila nga mga tawhana.

Segun pa sa bag-ong palisiya, dili na mohangyo ang kapolisan sa mga tag-iya sa armas nga paso na, ipahigayon na dayun ang pagronda ug mamahimong makasohan na hinuon ang mga wala pa magpa renew sa lisensya. (rahc/PIA-7/Bohol)    

 

Nagsud-ong na lang si Curit ug nagpangagho dihang naronda sa kapolisan ang iyang armas nga gitago-an sa ilawom sa sawog. Kini ng armas gigamit matud pa ni Curit sa pagpabuto didto sa barangay. (PNP Alicia)

P350 madaginot pagkunhod 

2 ka oras sa gamit sa aircon 

TAGBILARAN CITY, Bohol, January 29 (PIA)—Kon ang naandan, mag-andar ang airconditioner sa walo ka oras, sa pagpakunhod sa pagpa-andar niini og bisan og duha lamang ka oras, makadaginot na og duol sa P350.00 matag buwan. 

Gamita ang kabugnaw sa kabuntagon ug sa lawom nga gabii aron maoy ipabugnaw inay mogamit sa aircon, ug gamita pag-ayo ang nahibilin nga bugnaw sa kwarto, mao nga mahimo nang pawngon ang aircon us aka oras sa dili ka pa molakaw, aghat sa mga eksperto subay usab sa sugyot sa DOE. 

Kon makontrolar usab ang pag-abri-sira sa refrigerator, dul-an sa P30 usab ang madaginot sa bayranan sa koryente, segun sa gipasabut sa Department of Energy (DOE). 

Sa usa ka oras matag adlaw nga pagkunhod sa pagpasiga sa suga nga dagitab, P5.00 usab ang madaginot sa us aka buwan samtang kon kubsan og usa ka oras ang pag-abri sa telebisyon, makadaginot og halos P20.00 sa binuwan nga balayranan. 

Agi og kabahin sa gipanaad nga tahas sa pagpahibaw ug pagpakat-on sa mga konsumidor, nagpagawas na usab ang DOE sa mga panudlo kabahin sa mas makadaginot nga paggamit sa koryente ug enerhiya nga mahimong ikatampo sa mga konsumidor. 

Matud ni DOE Secretary Alfonso G. Cusi, “ang maayo nga pagdumala sa panginahanglan usa sa mga lakang nga atong nakita samtang atong gi-aghat ang atong mga konsumidor sa pagsuway sa pagbansay.” 

“Niini, ang atong konsumo sa koryente mas mapagaan ug makadaginot kita, u gang labing tataw nga epekto, mao ang atong Makita nga balayranan matang katapusan sa buwan,” dugang saysay ni Cusi. 

Kon mamahimong batasan na ang energy-efficiency, sayon na lang nato nga pagaanon ang epekto sa pagsaka-kanaug sa presyo sa koryente. 

“Kining tanan, mga panudlo nga gaan sa konsumidor, yano ug mahimo ra gyud nga tumanon,” pasalig ni Cusi. 

Kahinumduman nga ngapagawas ang DOE sa appliance-focused ug consumer-managed nga energy-saving tips, gikan sa Energy Utilization Management Bureau (EUMB) sa ahensya. 

Regular ang DOE-EUMB nga nagpa-ambit sa energy-saving tips ngadto sa publiko pinaagi sa ilang social media accounts (Facebook @doe.gov.ph, Twitter @doe_ph ug Instagram @DOE_PH) ug sa ilang energy efficiency website - www.wattmatters.org.ph. 

Kini nga mga panudlo nagtumong sa pagtabang sa mga konsumidor sa pagdumala sa ilang konsumo sa koryente. 

Kini nga mga energy-saving tips, dili lamang magpasalig sa pagkubos sa konsumo sa koryente ug pag-iway sa kadaghanan sa mahal nga bayranan, apan usab aron magtabang sa pagdumala sa tinubdan sa gahum dagitab nga gikuha sa grid, ug magpaseguro sa tukma nga supply sa kanunay, panapos ni Cusi. (rahc/PIA-7/Bohol)