Pilia ang mga tumindok nga

kahoy para sa tree-planting

TAGBILARAN CITY, Bohol, Sept 28 (PIA) –Kadtong kahoy nga iya sa Bohol, kanang mga native endemic species lang unta ang padaghanon aron mahibalik ang kalapad sa biodiversity sa isla nga iya sa una nga panahon.

Kini maoy gibalik-balik og pagpasabut sa Department of Environment and Natural Resources (DENR) pinaagi sa Conservation and Development Section officer in Charge Marcial Ugay.

Ang saysay ni Ugay dala na usab sa paggiya sa mga kahugpungan nga nagpasugod usab sa ilang mga tree-planting projects aron sa pagtubag sa mga panawagan sa simbahan, ug sa pagtubag sa agulo sa kinaiyahan.

Gawas sa mga lugar nga pribado nga gipabnag-iya ug ang tumong mao ang pagkuha sa troso o pagpagabas sa kahoy alang sa lumber, pwede ang mahogany ug gmelina.

Apan kadtong mga lugar sama sa timberlands kaniadto nga himoan og mga pagpananum, mas maayo kadtong mga kahoy nga tumindok, mga kawayan ug botong, mga uway ug tanum sa lasang nga kahinguhaan.

Ikaduha, mas maayo nga ang pillion, kadtong kahoy nga mamuwak ug mamunga, kay aron dugokon sa mga langgam, mga alibangbang ug mga pollinators, aron mas mapadali ang pagpasanay sa mga tanum.

Maayo usab ang mga kahoy nga mamunga kay kon makaon sa mga langgam ug kabug, madala niini ang mg aliso ug adto na matagak sa layo nga lugar nga magpasugod na usab og pagpadaghan sa kalasangan, dugang sa DENR.

Kini samtang gitaho usab sa ahensya nga niining tuiga, nakuha na sa Bohol ang iyang tinuig nga target sa pagpananum.

Matud pa ni Maria Lorena Castino, National Greening program Coordinator, sa 1,117 ka ektarya nga yuta nga gitumong nga ibalik ang vegetative cover aron mahibalik ang mga nahilis nga lasang sa pipila na ka katuigan, ang labing daku nga gitarget niini, nahimutang sa Cenro Talibon, samtang may pipila ka ektarya nga nocover usab sa Cenro Tagbilaran.

Nakab-ot na unta sa Bohol ang target niini karong tuiga, masulob-on usab nga gitaho sa DENR, nga dala sa nagkausab na nga panahon, apektado ang ilang mga bag-ong gitanum tungod sa grabe nga kainit nga makapaubos sa stansa nga mulahutay ug mabuhi ang lawngon.

Ikaduha, lain na usab nga sunod sa kakognan sa Candijay ang gikahadlokan nga naka-angin usab sa libo-an ka mga kahoy nga gitanum didtong dapita.

Tungod niini, aghat sa mga tinugyanan, kon may mga pundok nga naglaraw nga maghimo og mga tree planting activities, mas maayo nga makig-sabut sa DENR aron magiyahan kon diin dapita ang angay tamnan, ug aron mahulipan dayun kadtong mga kahoy nga wala na makalahutay sag rabe nga kainit. (rahc/PIA_7/Bohol)

DILI MAN TUOD PASPAS MOTUBO. Hinay man tuod motubo ang mga karaang kahoy sa lasang, kini nga mga matang sa kahoy, gaan sa yuta mas lig-on pa kay sa naandang pilionon nga mahogany ug gmelina. Dugang pa, ang kahoy nga mamuwak ug mamunga, dugokon sa mga langgam nga maoy magdala sa mg aliso ngadto sa layo nga mga lugar aron mopasugod na pod og kahoy didto. (RAHC/PIA-7/Bohol)