Bohol sentro sa Renal disease

Advocacy sa Buwan sa Kidney

Rey Anthony Chiu 

TAGBILARAN CITY, Bohol. May 28, 2013 (PIA) – Ang Tagbilaran Bohol, maoy napili nga venue alang sa tinuig nga adbokasya sa mga health authorities sa pagpakatap sa kasayuran kabahin sa sakit sa bato. 

Kini maoy kasayuran nga nakuha gikan sa mga tinugyanan sa kasanihan human nabutyag nga labing menios duha ka dagkong kalihukan subay sa pagpugong sa pagkatap sa sakit sa bato ang himoon dinhi sa Bohol atul sa pagsaulog sa Buwan sa Kidney karong Junyo.

Ang Renal Disease Advocacy ug medical team mahidangat sa Rehiyon 7 ug gani dinhi lamang sa Bohol niining tuiga human usab nila malibot ang mga nagkadaiyang mga lugar sa nasud samtang nagdala sa adbokasya batok sa sakit sa bato. 

Ang Renal Disease Control Program (ReDCoP) sa Department of Health (DOH) uban sa National kidney Transplant Institute ug sa Kagamhanang Probinsyal sa Bohol nagkauyon na nga motanyag sa mga Bol-anon sa mga kalihukan sa pagpakatap sa kasayuran kabahin sa sakit sa bato. 

Karong Hunyo 19-20, usa ka bahan sa mga mananambal gikan sa NKTI uban sa mga kaabag nga mga lumilihok sa pagkakunhod sa sakit maghimo og usa ka Lay Forum kabahin sa Kidney Disease Prevention saw ala pa matino nga venue dinhi sa Tagbilaran sa Hunyo 20.

Gawas sa tulo ka mga iladong doctor sa NKTI nga gipaabot nga mahidangat sa Bohol alang sa kalihukan, uban usab kanila ang adult ug pedia nephrology fellows nga ikatagbo sa mga Bol-anon atul sa duha ka kalihukan. 

Dungan usab nianang Lay Forum nga gibanabanang tambongan sa 300 ka mga magsasalmot nga naggikan sa nagkadaiyang sector sa Bohol, usa ka Medical outreach usab ang ipahigayon sa NKTI ug mga doctor sa sakit sa Bato didto sa Gov. Celestino Gallares Memorial Hospital.

Gawas niana, maghimo usab sa radio hopping ang mga doctor aron ipaabot nagdto sa mga taga Bohol ang mga lakang unsaon nga kalikayan ang pagkasakit sa bato ilabi na sa End Stage Renal Disease nga mopatighug na ngadto sa mahal nga kidney transplant aron lamang gayud masalbar.

===========

Palit nga gamit ang credit card 

Dapat walay patong sa presyo 

Rey Anthony Chiu 

TAGBILARAN CITY, Bohol. May 28, 2013 (PIA) – Ilegal ang pagbutang og patong sa mga pagpamalit nga gamit ang credit card. 

Kini maoy gipasabot sa Department of Trade and Industry sa Bohol pinaagi sa pahibalo nga ilang gipatik sa ilang facebook page. 

Matud sa DTI-Bohol, kadtng migamit sa credit card mobayad lamang sa bili nga nakabutang sa tiketa o price tag sa butang nga iyang gipalit. 

Ang pasobra nga bayad sama sa gi-patong sa presyo, bisan pa kon kini kay gi-utang, pagsupak sa Price Tag Law, matud sa DTI. 

The probisyon sa Price Tag, ilawom sa Republic Act 7394, nagmandu sa mga namaligya sa tanang produkto nga gibaligya sa publiko sa ginaymay, o tigi-tigi o sa mas nailhang retail, kinahanglan magtaban sa tukma nga price tag, label, or bisan unsang marka nga magtug-an sa mamalitay sa presyo sa produktong gibaligya. 

Dugang pa sa balaod, walay produkto nga ibaligya nga mas mahal pa sa natumbok sa price tag. 

Ang pahinumdom sa DTI tukma na usab ilabi na kay sa matag tingbukas sa klase, daghang consumidor ang mamalit sa mga gamit sa tunghaan. 

Tungod usab sa kahagip-ot sa kwarta, may mga mamalitay nga mogamit sa mga credit cards, apan dugay na nga nauso nga may mga tindahan nga magpatong sa presyo sa mga napalit pinaagi sa credit cards, sa rason nga duna pay laing mga pagproseso sa bayad ang himoon. 

Niadtong 2006, ang DTI mipagawas sa Department Administrative Order No. 10 nga nag-dili sa pagpatuman sa patong nga bayranan kon mamalit gamit ang credit/automated teller machine (ATM) o debit cards alang sa pagbayad sa mga produkto o serbisyo. 

Dugang pa, mibahad ang DTI nagdto sa mga retailers ug retail sales alang sa mga konsumidor nga kon magpadayon sa naandang pagpatong sa presyo, mahimong silotan sa multa nga taman sa P5,000 ug pagkabilanggo gikan sa usa ka buwan nagdto sa unom ka buwan. 

Kon magbuhat gihapon sa ikaduhang higayon, tangtangan na sa business permit isip retailer ang negosyante kon mapamatud-ang sad-an.