Paukyab sa Dengue Month

Motorcade, search & destroy 

sa 6 ka lugar sa Tagbilaran

Rey Anthony Chiu

TAGBILARAN CITY, Bohol, June 26, 2013 (PIA) – Paga-unhan sa Department of Health (DOH) ug sa Provincial Health Office ang paghandum mga kalihukan sa Dengue Awareness Month, pinaagi sa usa ka adlaw nga paukyab, Hunyo 27.

Matud ni Teresita Sarigumba, coordinator sa kampanya sa dengue sa Bohol nga anaa nagbase sa PHO, maghimo og mga kalihukan alang sa pagsumpo sa lamok nga nagdala sa dengue ug pagpakatap sa kasayuran sa Hunyo 27.

Usa ka motorcade nga magpahinumdom sa mga mahi-agi-an sa pagbantay ug paghiusa batok sa sakit nga nakapatay na sa daghanang Bol-anon bisan ning tuiga pa. 

Unom na ang namatay ug dul-an sa 700 ka Bol-anon nga napakurog sa hilanat nga epekto sa sakit nga dala sa pinaakan sa lamok gikan niadtong Enero hangtod ning buwan sa Hunyo.

Ang motorcade magsugod sa Plaza Rizal sa alas 8:00 sa buntag ug nag-aghat sa mga katawhang may kasibut nga moubay sa programa sa pag-uban. 

Molibot ang motorcade subay sa CPG Avenue, ngadto sa St. Jude Hospital, saka sa Calceta Street lagbas sa City Hall, paingon sa Central Market sa dili pa mobalik paingon sa Plaza. 

Dugang ni Sarigumba, may hamubo nga commemorative program ang himoon human sa motorcade. 

Sa pagbungkag sa programa, molahos ang mga tinugyanan ngadto sa tulo ka tunghaan ug tulo ka barangay sa syudad aron sa paghimo sa search and destroy operations.

Ning tuiga, gisagop sa programa batok sa dengue ang, “STOP, LOOK, AND LISTEN. ABKD, PAGTIBAYIN!”

Gipasabot sa PHO nga ang kampanya karong tuiga magtutok sa paghunong sa tanang gimbuhaton sa matag alas 4:00 sa palis aron manutingkay sa mga kabalayansa pagpangita sa mga itloganan sa lamok ug sa pagyabo niini. 

Gikinahangaln usab nga mamati sa mga barangay officials kinsa magabutyag sa status sa dengue status sa mga barangay ilabi na sa pagpanginlabot sa mga kalihukan sa “Aksyon Barangay Kontra Dengue”.

============

1600 kapin ka lawngon 

Natanum sa Arbor Day 

Rey Anthony Chiu

TAGBILARAN CITY, Bohol, June 26, 2013 (PIA) – Kapin sa 1600 ka kahoy gikan sa mugbo ug nindot nga saguimsim nagdto sa lig-ong kahoy nga tugas, banban ug angilan ang natanum sa mga sakop sa kapin sa napulo ka ahensya nga misalmot sa Arbor Day, Hunyo 25.

Sayo nga mitapnas sa Sikatuna Tree Park ang mga boluntaryo nga mananum gikan sa PIA, DENR, PNP, TESDA, DOST, DOLE, DILG, DA-APC, DepED, COA, CSC ug sa mga buhatan sa Provincial Government uban usab sa ubang socio civil organizations sama sa Alpha Phi Omega fraternity aron motubag sa panawagan sa pagpananum segun sa aghat sa DENR ug DILG. 

Usa ka mubo nga programa ang misugod sa adlaw sa pagpananum didto mismo sa tree park ug dali usab nga mihubas ang tawo paingon na sa ilang tagsa-tagsa ka mga lugar nga tamnan paghuman sa programa. 

Ang kalihukan sa pagpananum sa handum sa Arbor Day gimandu sa RA 10176 nga nagbuhi pagbalik sa paghandum sa arbor day, ug nagatugot sa mga local government units sa mga kaakuhan sa pagsaulog sa adlaw kanus-a himoon ang tinuig nga kalihukang pagpananum.

Mga mugbo nga sagimsim ang gitanum ilawom sa mga linya sa koryente aron dili na kini mapul-ongan samtang ang mga tugas didto ipatanum sa mga lugar nga lagyo sa kabalayan aron dili kini kahilabtan, matud ni Tito Jala, boluntaryo nga giya sa nagtanum gikan sa local nga kahugpungan sa Community based Forest Managers sa Sikatuna. 

Ang desisyon sa pagpili sa mga tumindok nga lawngon sa kahoy nahitabo usab human namata ang mga tinugyanan sa kadaut nga dala sa mga matang sa kahoy nga dili sarang endemic sa lugar sama sa mahogany ug gmelina. 

Nahibaloan, apan ulahi na, nga ang mahogany mohilo sa yuta ug ang gemelina kusog mosuyop sa tubig sa yuta. 

Gitumbok na sa DENR ang mga lugar nga tamnan sama sa highway ug barangay ug provincial roads gikan sa Sikatuna paingon sa Corella, Corella-Baclayon, Sikatuna Alburquerque, Sikatuna-Loboc ug Sikatuna-Balilihan.