CENRO Talibon mitaho: 

6215 ka ektarya na 

ilang kabakhawan

TAGBILARAN CITY, February 21 (PIA)--Mikabat na sa 6,215 ka ektarya nga katunggan, kabakhawan ug pagatpatan ang kinatibuk-an nga natanum sa katawhan sa pagpasiugda sa Community Environment and Natural Resources Office (CENRO) sa Talibon. 

Kini maoy unod sa dokumento nga nakuha gikan mismo sa nahisgutang buhatan ug gipakita ngadto sa mga tinugyanan sa nasudnong buhatan sa Department of Environment and Natural Resources (DENR) didto sa isla sa banacon sa Getafe. 

Ang mga taga Central Office sa DENR miuban sa mga tinugyanan usab sa Green Climate Fund (GCF) nga misubay sa mga gitamnan ug ang mga gilaraw pang tamnag bakhaw ug papundohan sa GCF. 

Ang kabakhawan, pagatpatab ug katunggan may dako og ikatabang alang sa produksyon sa isda ug nga kahinguhaan nga isud-an ug kan-on sa tawo. Gawas pa niana, ang mga gamot og punuan sa bakhaw magpugong sa pagkabanlas sa yuta, magtanggong sa mga basura nga makadaut sa mga gasang ug makahugaw sa kadagatan, maghatag og sugnod ug mga tambal samtang manalipud sa mga komunidad sa dagkong bawod ug nmga bagyo. 

Ang mga dahon usab sa bakhaw, mas maayo nga makasuyop sa hugaw nga hangin kon itandi sa ubang berde nga dahon. 

Matud sa dokumento nga gikan ni CENRO Elpidio Palaca, kapin sa katunga sa kinatibuk-ang natamnan sa CENRO Talibon, igkita sa isla sa Banacon, sa Getafe. 

3,760 ektaryas ang katunggan nga natala sa CENRO gilangkuban sa 464 ka ektarya nga gitanum sa katawhan sa Banacon aa pagpangulo ni Gaudencio Paden sukad pa niadtong 1957 hangtud sa 1983. 

Sa pagsulod sa National Greening Program (NGP) sa 1990, napun-an ang una nga gitanum sa 1,461 ka ektarya gikan sa 1990 nagdto sa kasamtanagan. 

Gawas sa Banacon, may mga pagpananum usab aron mapahiuli ang katunggan sa Calituban Island, diin napuno na ang 620 ektaryas sa bakhaw.

Sa Isla sa Guindacpan, naa nay 285 ektaryas nga napahiuli pinaagi sa NGP, samtang laing 650 ka ektarya ang napahiuli sa Isla sa Jagoliao ug may 260 ka ektarya sa Isla sa Nasingin. 

Sa ubang mga lugar, napakita nga sa lima pa ka isla sa Getafe, may 750 ektaryas na. Sa silingang isla sa Talibon, ang upak ka isla nga gitamnan may 469 ka ektarya na samtang sa 2 ka isla sa Buenavista, may 195 ka ektarya na usab. 

Sa usa ka isla sa Inabanga, matud sa CENRO, may 53 ka ektaryas na nga natamnana ug sa tulo ka isla sa Bien Unido, may 269 ka ektarya usab. 

Sa kabaybayonan sa Ubay, may 150 ektarya na nga natamnan samtang sa usa ka isla sa Pitogo, may makita na nga 331 ka ektarya. 

153 ka ektaryas na usab ang natanum sa Mabini samtang may 85 ka ektaryas na nga bakhaw ang natanum sa Anda. (rac/PIA-7/Bohol)

Tipik sa kabakhawan nga natanum didto sa isla sa Banacon sa Getafe. May pangandoy ang nasud pinaagi sa DENR nga ipahiuli ang 300 mil ektaryas nga kabakhawan nga nawala sa katapusang 500 ka tuig. (rac/PIA-7/Bohol)