Thursday, March 30, 2017

Pagi ug sanga parehas 
Nga gidili ang pagkuha

TAGBILARAN CITY, March 29 (PIA)—Kinahanglan na nga ma-usab ang kinaiya sa mga Bol-anon sa ilang paghimong ampay ang binuwad nga sanga ug pagi nga mga illegal nga pagkuha niini. 

Kini kay sugod sa Abril 4, dili lamang ang pagkuha, pagpalit ug paghupot sa buhi o patay nga sanga o karne ug binuwad ba hinuon niini ang i-dili sa balaod. 

Lakip na niini ang pagdili usab sa pagi. 

Ug bisan kon giangkon sa mga Bol-anon nga kinaham nila ang buwad nga sanga ug pagi, ang paghupot niini, mahimong maoy magtumod sa usa ka tawo ngadto sa kalautan sa bilangguan. 

Ang sanga o nailhan sa Ingles nga Giant Atlantic manta ray, una na nga nasulod Appendix 2 ug 3 sa Convention of International Treaties on Endangered Species (CITES), diin ang mananap sa dagat giisip na nga talagsaon ug angay lamang panalipdan sa pagka puo niini. 

Ang sanga moabut sa gidak-on nga 10 metros ug usahay motimbang sa kapin sa usa ka tonelada, padayag sa Fisheries Regulation Officer Pedro Milana sa Bureau of Fisheries and Aquatic Resources (BFAR). 

Si Milana maoy gipadala sa BFAR sa PPOC aron magpatin-aw sa balaod ug magtudlo sa katawhan kon hain ba niini ang sanga ug pagi. 

Mahimong hingkud lang ang sanga human sa 15 ka tuig ug kon mosanay, 15 ka buwan pa kini mopahimugso sa us aka anak niining naa na sa 4 ka metros ang kadak-on. 

Tungod sa ka dyutay na niini nga mananap sa kadagatan, una kining nalista sa CITES ug sa International Union for the Conservation of Species (IUCN) nga ang Pilipinas usa usab sa mga milagda.

Kon masakpan ang usa ka tawo nga magkuha sa sanga, segun sa Fisheries Code, multahan siya og ka lima ka pilo sa balor sa sanga nga iyang nakuha o P5 milyones, hain man niini ang mas dako nga multa. 

Gawas pa, mahimong mabilanggo sa 6 ngadto sa 12 ka tuig. 

Ug tungod sa mga debate kabahin sa pag ila kon sanga ba o pagi ang nakuha ug gibuwad, matud sa BFAR, sugod sa Abril 4, 2017, bisan ang pagkuha sa pagi nga pilong, binsolan ug pantihan, mahimong makapabilanggo na sa usa ka tawo. 

Dinhi sa Bohol, gi-angkon ni Gob Edgar Chatto ngadto sa Provincial peace and Order Council nga daghang Bol-anon nga ampay ang buwad ug nilabog nga sanga og pagi. 

Dungan unya sa pagdili na sa pagkuha ug pagpamaligya niini, gilakbit sa gobernador nga kinahanglang may ihulip nga panginabuhi-an ang mga tawo nga nabuhi sa pagpamilak. 

Ang PPOC mipatawag sa BFAR sa tigum aron mapatin-aw sa mga tinugyanan ngadto sa kadaghanan ang kalainan sa sanga ug pagi ug sa mga balaod nga masunod subay sa pagpatunhay ning mga mananap sa kadagatan. (rahc/PIA-7/Bohol)
Ang sanga may puntik nga puti sa abaga niini apan ang pagi wala. Kasagaran sa pagi dili ingon ka dako sa sanga ug kasagaran sa pagi adunay binsog ug taas nga ikog samtang ang sanga kasagaran walay binsol ug mubo ang ikog, patin-aw sa BFAR. (PIABohol)

No comments: