Unta puston og pokot sa dili 

pa ilubong ang spermwhale

TAGBILARAN CITY, June 15, (PIA)--Mahimong ulahi na ang tanan, apan sugyot sa usa ka eksperto nga nagtuon sa mga balyena ug lumbag, (whales and dolphins) sa dili pa ilubong ang patay nga mananap, mas maayo nga puston una kini sa pokot nga gagmay og mata.

Gawas pa, sa dili pa ikalubong, kinahanglang buslotan ang tiyan sa mananap aron makagawas ang mga ganhin ug gas nga natapok sa tiyan niini. 

Kini aron pagseguro nga luwas ang mga nahaduol sa gilubngan sa sakit dala sa dautang hangin, ug nga makuha pa gihapon ang bukog pipila ka tuig. 

Mahimong magamit pa ang maugkat nga bukog alang sa mga pagtuon ug aron ikapakita sa mga museo, matud sa usa ka marine biologist sa usa ka organisasyon nga nailhang balyena.org.ph. 

Ang gagmayg mata nga pokot maoy magtipig sa mga bukog og sa timailhan kon matuod ba ang pasangail nga isa sa nakamatay sa bongansiso mao ang pagkakaon og plastic og selopen. 

Madugta mana ng unod, ang bukog og ang plastic dili gayud, nga magtug-an na unya kon unsa gayud ang gikamatyan sa higante sa dagat. 

Nasugyot kini sa balyena.org.ph pinaagi sa ilang marine biologist Maita Verdote, dungan sa laraw sa paglubong sa patay nga sperm whale o bongkansiso nga nabangawan nga nag-utaw-utaw sa mga 2 kilometros atubangan sa Baclayon. 

Matud sa mga tinugyanan, dili na nila mahimo ang pag examine sa unsay gikamatyan sa bongansiso tungod kay dugna na kini ug walay himana ng Bohol sa paghimo sa pagpanukiduki, butyag ni BFAR Provincial Fishery Officer Leo Bongalos. 

Kapin sa 8 ka metros ug may gidak-on nga naa sa 3.5 metros, ang bongkansiso nga gidagsa sa Baclayon naa na sa pagkadugta hinungdan nga lisud na kining ipailawon sa dugang operasyon aron ilpon kon unsay gikamatyan. 

Giingon nga linghod pa nga bongansiso, buot unta nga masayran sa balyena.org kon babaye ba o lalaki ang nadagsa nga higanteng hayop. 

Wala na usab paagi nga matimbang ang dagsa, nga gibanabana nga moabut sa 1.2 ngadto sa 1.5 toneladas ang gibug-aton. 

Ang bongkansiso nga nadagsa maoy ikaduha nga ilubong sa Baluarte.

Kahinumduman nga niadtong 2013, laing balyena ang nadagsa sa Baclayon ug tungod sa pagkadugna, gilubong na lamang sa Baluarte. (rahc/PIA-7/Bohol)

Nakita nga naghimo og coordination si BFAR Bohol Fishery Officer Leo Bongalos aron sa dali nga panahon ikalubong na ang nagkadugta nga dagsa nga bongkansiso, kini samtang walay makahimo sa pag eksamin sa unsay gikamatyan sa higanteng mananap sa dagat. (rahc/PIA-7/Bohol)