Grupo sa mga mananagat sa lungsod sa Anda nanguna

sa paghatag og gahum sa komunidad, kalamboan

TAGBILARAN CITY, Bohol (PIA)--Sa baybayon nga barangay sa Badiang sa lungsod sa Anda, usa ka grupo sa mga mananagat ang nag-organisa sa ilang kaugalingon ug nagtukod sa Badiang Fishermen's Association (BAFIAS), nga nahimong usa ka modelo sa grassroots organization sa malungtarong pangisda, environmental stewardship, ug empowerment sa komunidad.

Ang organisasyon, nga orihinal nga naporma aron matubag ang mga hagit nga giatubang sa lokal nga mga mangingisda, sa ulahi nahimong kabahin sa frontline sa mga boluntaryo nga mihimo sa empowerment ug kausaban nga posible pinaagi sa KALAHI-CIDSS program.

Sulod sa mga katuigan, ang mga mangingisda sa Badiang nag-atubang sa nagkagamay nga mga isda, karaan nga gamit sa pangisda, ug limitadong akses sa merkado. Ang ilegal nga pagpangisda ug pagkadaot sa kalikopan dugang nga gihulga ang ilang pamaagi sa kinabuhi. Daghang mga pamilya ang nanlimbasug aron mabuhi, ug ang mga batan-on nga henerasyon nagsugod sa pagpangita sa laing dapit alang sa oportunidad.

Aron matubag ang sitwasyon, usa ka grupo sa mga lokal nga mangingisda ang nagtigom niadtong 2020 aron maporma ang BAFIAS. Uban sa suporta gikan sa lokal nga kagamhanan ug sa Bureau of Fisheries and Aquatic Resources (BFAR), ang mga miyembro nagsugod sa pag-organisa sa ilang kaugalingon ngadto sa usa ka pormal nga asosasyon.

Tumong sa BAFIAS sa pagpanalipod sa ilang mga kahinguhaan sa dagat, pagpalambo sa ilang panginabuhian, ug pagpataas sa ilang komunidad.

Ang unang hugna sa tabang ug kalamboan alang sa BAFIAS mao sa dihang nakadawat kini og 5,000 bangus (milkfish) fingerlings ug 120 ka sako sa isda gipakaon pinaagi sa Special Area para sa Agricultural Development (SAAD) nga programa. Kini nga suporta nakapahimo kanila sa paglansad og marine floating fish cage project sa Sitio Big-ot, Barangay Badiang.

Ang asosasyon wala mohunong sa aquaculture. Nagpatuman sila og rotational monitoring system diin ang mga miyembro nagpule-pule sa pagbantay sa mga fish cage aron malikayan ang kawat ug masiguro ang hustong pag-atiman.

Nagtukod pa gani sila og temporaryong kapuy-an duol sa mga hawla aron puy-an sa mga boluntaryo nga nag-duty.

Kini nga pagbati sa gipaambit nga responsibilidad nahimong backbone sa BAFIAS. Gibansay ang mga miyembro sa pagdumala sa fish cage, pinansyal nga literasiya, ug pagkonserba sa kinaiyahan.

Nagsugod usab sila sa pagsuhid sa mga oportunidad sa eco-tourism. Nagtanyag ang BAFIAS og mga guided tour sa duol kultural ug ekolohikal nga mga dapit, sama sa Lamanok Point, diin ang prehistoric rock art ug lubnganan nga mga dapit isaysay ang istorya sa karaang sibilisasyon.

Sa pipila lang ka tuig, ang BAFIAS nakab-ot ang talagsaong mga kalamposan.

Ang mga miyembro niini nagdugang sa ilang kita gikan sa mga ani sa bangus, nga adunay projected revenues nga P130,000 matag cycle; pagkunhod sa ilegal nga pagpangisda; nagsugod sa pagpananom og bakhaw ug pagpanglimpyo sa kabaybayonan, ug nahimong mas lig-on ang pakiglambigit sa komunidad sa kababayen-an ug kabatan-onan nga aktibong nalambigit sa panginabuhian ug mga paningkamot sa konserbasyon. (ECB/PIA7-Bohol)

Ang mga sakop sa Badiang Fishermen's Association (BAFIAS) uban sa KALAHI-CIDSS team sa lungsod sa Anda, Bohol. (DSWD-7 photo)